domenica 12 aprile 2009

LU TERNU DI LU STAZZUNARU (1910) di Ciccio Meli 1852-1932


LU TERNU DI LU STAZZUNARU
Carnaluvarata catanisa 1910
Una 'nvirnata a un mastru stazzunaru,
cci arrinisciu malissima daveru,
pirchì sempri chiuvennu paru paru
mai fici di travagghiu 'n jornu interu,
certi voti facìa menza jurnata
e certi jorna, mancu 'na trizzata.
'Ntantu duvìa, mischinu, sustintari
a cincu figghiareddi e la mugghieri,
e fu custrittu e furzatu di fari
la zazza a tanti latri pannitteri,
e sempri ccu ssi cosi accussì mali
passò tutti li festi principali.
Passò Natali e nun potti, l'affrittu,
a li so figghi dàricci 'n viscottu
passò Sant'Ajtuzza a pani schittu,
passò Carnaluvari senza cottu,
e San Giuseppi senza maccu e senza
ddu stissu pani pigghiatu a cridenza.
Sulu 'ntra li Pascuri cci 'nfruiu
ca tri grana a la riffa si jucau
e tri pi tri lu ternu ci nisciu,
e appena li dinari capitau,
a la mogghi e a li figghi, svinturati,
cci fici fari li festi attrassati.
Un magnificu pranzu cumminau
ccu diversi pitanzi e pani e vinu,
e tutti 'ntra 'nta vota 'mpastizzau
senz'ordini li festi: San Martinu,
Carnaluvari, li festi Pasquali,
San Giuseppi, Sant'Ajta e Natali.
Ficiru maccu ammuzzu, carni schitta,
pasta a lu sugu e pasta ccu ricotta,
cutuletti e ragù, sasizza fritta,
bròcculi, baccalaru e anciddi a ghiotta,
carni di prima fatta e spizzateddu,
brodu di vacca e arrustu di viteddu.
Dopu ssi pasti assai bunnanzijusi,
pi sgrascia vucca a tàvula ci misi,
'na cruvecchia di pira spavintusi,
ccu puma cola e ccu aranci maltisi,
'na gistra di lattughi 'ncappucciati,
ccu jacci, trunza e finocchi aruvati.
Pi fàricci di poi a li carusiddi,
tutti l'attrassi boni fisticeddi,
cci desi la citrata e li nuciddi,
caramelli, turruni e papareddi,
li scacciàti e crispeddi ccu l'anciova,
li cucciddati e l'aceddi ccu l'ova.
Pi fari la scinata cchiù cumpita,
fici tirminari a mascarata,
li robbi si livò, lordi di crita,
e si vistiu di fimmina 'ngrasciata,
e poi ccu 'n tambureddu tra li manu,
abballannu e sunannu nisciu 'n chianu.
E siccomu nun era tempu chiui
di mascarati, dui guardii allura,
cci avvicinaru e cci dìssiru: A vui,
siti in arrestu, viniti in Custura! -
E tutti due, accussì, unu ppi latu,
si lu purtaru 'nta lu Dilijatu.
Dicennuci: Signuri, stu signuri,
faceva li picciotti arribbillari,
ppi la ragiuni ca 'ntra lu Pascuri
jeva facennu lu Carnaluvari,
e pirciò nui l'avemu arrestatu
comu disturbatore mascaratu.
Lu Dilijatu cci dissi: Birbanti,
comu faciti vui pubblicamenti
lu mascaratu 'nta sti jorna Santi? -
E chiddu ci rispusi: Vossia senti,
ca cci la cuntu tutta la passata,
e cci la raccuntò, ma abbriviata.
Cci dissi, poi: Vossìa a Carnaluvari,
a lu so jornu cci fici l'onuri,
ma ju nun ci nni fici ca dinari
nun n'appi e mi curcai a cintiduuri,
ju li dinari l'appi a sta jurnata
e fici pranzu e Carnaluvarata.
Lu Dilijatu si fici capaci
ca la fami canina, a dd'infilici,
tuttu l'invernu nun ci desi paci,
e ppi lassallu libbiru, cci fici
di li so guardii li vesti livari
e ci dissi: Va jtivi a curcari! -
E chiddu, non appena lu lassau
lìbbiru, a la sò casa ssi nni ju,
e a la famigghia accussì ci parrau:
Dumani si campamu e voli Diu,
l'indumani di Pasqua avemu a fari
e l'indumani di Carnaluvari.
'Nfatti ca l'indumani, a prima basa,
calò e accattò di màsculi 'na pisa,
e la purtò 'n campagna a la za' Lisa,
e dda ficiru 'n jornu di sciampagna,
a li Trippunti, all'aperta campagna.
E poi, la sira, quann'è ca scurau,
ccu la famigghia 'n carrozza scinniu,
e daccussì li sordi ca pigghiau,
chiossai di la mità si li spinniu
ppi fari allianari a li figghi e mogghi
e ccu lu restu si pagau li 'mbrogghi.
Cicciu Meli

Nessun commento: